Verandering is een onvermijdelijk onderdeel van het leven, en dat is niet anders in de wereld van bedrijven en leiderschap. Om in het voortdurend evoluerende landschap te navigeren, moeten leiders niet alleen aanpassen aan verandering, maar deze ook actief leiden en beheren. Dit werd besproken tijdens onze onze Goodmorning BSN! Koen Litjens, een ervaren leider, eigenaar van Motivact en BSN-docent voor verandermanagement, deelden in zijn presentatie waardevolle inzichten over het omarmen van verandering, het energiek maken van teams en het bevorderen van transformaties binnen organisaties.
Het belang van in de juiste gemoedstoestand zijn voor verandering
Eén van de belangrijkste leerpunten uit de presentatie van Koen was het belang van het aannemen van de juiste mindset voor verandering. In de hedendaagse samenleving is er vaak een neiging om mensen en ideeën in afzonderlijke groepen te categoriseren. Je behoort ofwel tot de ene groep of tot de andere. Echter, als het gaat om het motiveren van verandering en het onderdeel maken van de cultuur van jouw organisatie, is het essentieel om los te breken van dit dualistische denken.
Koen benadrukte dat leiders zich moeten richten op het opnemen van alle meningen en perspectieven, ongeacht of ze positief of negatief lijken. Negatieve meningen over verandering zijn natuurlijk, maar ze vertegenwoordigen ook een bron van energie die kan worden benut. De uitdaging ligt in het effectief richten van deze negatieve energie om het veranderingsproces vooruit te helpen.
Balans tussen duwen en trekken: beheren van positieve en negatieve energieën
Koen introduceerde het concept van “push and pull” bij het beheren van verandering. Soms moet je harder pushen wanneer individuen of teams weerstand bieden of vastzitten in een negatieve mindset. Aan de andere kant dienen mensen die meer openstaan voor verandering voor de trekkracht en fungeren ze als aanjager voor vooruitgang
Effectief leiderschap houdt in dat je zowel de positieve als negatieve energieën binnen je organisatie benut om het veranderingsproces voort te helpen. Deze aanpak helpt om een hoog energieniveau en motivatie te behouden, wat essentieel is voor duurzame verandering.
De vier dimensies van leiderschap: mentale, sociale, fysieke, spirituele
Koen benadrukte dat leiderschap niet uitsluitend een mentaal proces is. Het omvat vier belangrijke dimensies:
- Mentale dimensie – Het begrijpen van het veranderingsproces
Leiderschap is een veelzijdige onderneming die verder gaat dan alleen het hebben van de juiste strategieën en plannen. Het begint met de mentale dimensie, waarbij het gaat om het begrijpen van de complexiteit van het veranderingsproces en de implicaties ervan. Dit betekent diep ingaan op de redenen voor verandering, deze afstemmen op de doelen van de organisatie en een volledig begrip krijgen waarom verandering noodzakelijk is. Het gaat erom dat je de complexiteit verandering begrijpt, van de initiële drijfveer tot de verwachte resultaten. Leiders moeten bedreven worden in het analyseren van de krachten die verandering aandrijven en de mogelijke uitdagingen die in het verschiet liggen. - Sociale dimensie – Interactie met je team
Effectief leiderschap beperkt zich niet tot eenzame besluitvorming; het gedijt in het domein van menselijke interactie. De sociale dimensie van leiderschap benadrukt het belang van interactie met je team. Dit betekent aanwezig zijn en toegankelijk zijn voor je teamleden, open communicatie bevorderen en sterke relaties opbouwen. Leiders moeten benaderbaar zijn en bereid zijn om te luisteren naar de zorgen en ideeën van hun medewerkers. Door een gevoel van vertrouwen en samenwerking te creëren, kunnen leiders de collectieve intelligentie en creativiteit van hun teams benutten om succesvol door veranderingen te navigeren. - Fysieke dimensie – Het goede voorbeeld geven
Het goede voorbeeld geven is een fundamenteel aspect van leiderschap. In de fysieke dimensie stellen leiders de toon voor verandering door het gedrag en houding te laten zien die ze van hun teamleden verwachten. Dit betekent dat ze hun woorden in daden omzetten en nauwgezet aandacht besteden aan details. Leiders dienen consistent te zijn in hun handelingen en beslissingen, waarbij ze hun gedrag afstemmen op de waarden van de organisatie en de doelen van het veranderingsinitiatief. Wanneer leiders het gewenste gedrag laten zien, geeft dit een krachtige boodschap af aan de gehele organisatie en versterkt dit de toewijding aan verandering. - Spirituele Dimensie – Omhelzen van dualiteiten en timing
De spirituele dimensie van leiderschap duikt in de diepere aspecten van het leiden van verandering. Het houdt in dat men de structurele dualiteiten en onzekerheden erkent die met elke transformationele reis gepaard gaan. Verandering is geen lineair proces; het omvat vaak navigeren door ambiguïteit en paradoxen. Leiders moeten zich op hun gemak voelen met ambiguïteit en erkennen dat de reis naar verandering, zowel vooruitgang als tegenslagen, optimisme en twijfel met zich mee kan brengen. Bovendien is het begrijpen van de cruciale rol van timing van groot belang. Leiders moeten herkennen wanneer het juiste moment is om verandering in gang te zetten of te versnellen, terwijl ze tegelijkertijd alert blijven op de gereedheid van de organisatie.
Leiderschap overstijgt de mentale dimensie van strategie en planning. Het omvat de sociale dimensie van relaties en communicatie, de fysieke dimensie van het voorbeeld geven en de spirituele dimensie van het omarmen van de complexiteiten en timing van verandering. Om een effectieve leider te zijn bij het begeleiden van een organisatie door verandering, is het essentieel om alle vier deze dimensies te omarmen en je hierop aan te passen.
De rol van timing in verandermanagement
Timing is een cruciale factor in verandermanagement. Leiders moeten beoordelen wanneer het juiste moment is om verandering in gang te zetten. Koen benadrukte dat wachten op het optimale moment essentieel kan zijn. Door een gevoel van onrust binnen de organisatie te creëren en reacties te monitoren, kunnen leiders bepalen wanneer de energie voor verandering op zijn hoogtepunt is.
Afzonderlijke veranderingsprocessen: de integrale rol in organisatorische transformatie
Koen benadrukte de cruciale rol van het opzetten van afzonderlijke veranderingsprocessen binnen organisaties. Deze aparte processen spelen een essentiële rol in het coördineren van succesvol verandermanagement. Laten we dieper ingaan op elk van deze processen om een grondig begrip van hun betekenis te verkrijgen:
- Belangrijkste bedrijfsproces – De basis van dagelijkse werkzaamheden
Het fundament van elke organisatie is haar belangrijkste bedrijfsproces. Dit proces belichaamt de routine, de dagelijkse werkzaamheden die ervoor zorgen dat de organisatie soepel blijft functioneren. Het omvat essentiële functies zoals inkoop, verkoop, distributie, financiën en meer. Terwijl veranderingsinitiatieven worden uitgevoerd, blijft het belangrijkste bedrijfsproces gelijktijdig functioneren. Dit is essentieel om stabiliteit te behouden en ervoor te zorgen dat essentiële functies door blijven gaan. Leiders moeten een verfijnde balans vinden, verandering stimuleren, terwijl ze de kernactiviteiten beschermen die het voortbestaan van de organisatie waarborgen. - Verbeteringsteams – Precisie en deskundigheid in veranderingsbegeleiding
In grotere organisaties nemen toegewijde verbeteringsteams een centrale rol in als het gaat om het beheren van veranderingsprocessen. Deze gespecialiseerde teams zijn belast met het faciliteren en toezicht houden op specifieke aspecten van de veranderingsinitiatieven. Ze bestaan uit personen die de expertise, vaardigheden en kennis bezitten die nodig zijn om verandering effectief te sturen. Verbeteringsteams opereren met precisie, waarbij ze hun inspanningen richten op geïdentificeerde verbeteringsgebieden. Door deze gerichte groepen te creëren, kunnen organisaties hun middelen efficiënt leiden en ervoor zorgen dat elk facet van het veranderingsproces zorgvuldig wordt beheerd. - Vrijwillige Brandweerafdelingen – Snelle respons op veranderingsuitdagingen
Sommige organisaties kiezen voor een dynamische aanpak door wat Koen “Vrijwillige Brandweerafdelingen” noemt. Deze afdelingen bestaan uit individuen die afkomstig zijn van verschillende afdelingen binnen de organisatie. Ze fungeren als een snelle interventie-eenheid, en komen samen wanneer directe veranderingsinterventie nodig is. Deze teams brengen een diverse reeks expertise en perspectieven in. Wanneer ze worden geconfronteerd met specifieke uitdagingen of kansen die onmiddellijke aandacht vereisen, komen deze dynamische teams in actie. Hun flexibiliteit en gezamenlijke kennis stellen organisaties in staat om kritieke kwesties snel en doortastend aan te pakken.
Het beheren van deze aparte veranderingsprocessen is essentieel om het complexe terrein van organisatorische transformatie te navigeren. Het stelt organisaties in staat om een harmonieuze balans te vinden tussen het in stand houden van de dagelijkse operaties en het aanpakken van de dringende behoefte aan verandering op een gestructureerde manier. Door middel van effectieve toewijzing van middelen aan deze verschillende processen kunnen organisaties hun aanpassingsvermogen en veerkracht maximaliseren in het licht van verandering, wat uiteindelijk succes en groei bevordert.
Koens’ presentatie lichtte de complexiteiten van het leiden van verandering binnen organisaties toe. Samengevat moeten leiders verandering omarmen met de juiste mentaliteit, positieve en negatieve energie in balans brengen, de vier dimensies van leiderschap begrijpen en de timing van het in gang zetten van verandering overwegen. Daarnaast kan het beheren van afzonderlijke veranderingsprocessen soepelere overgangen vergemakkelijken.
Verandering is een voortdurende kracht en effectief leiderschap houdt niet alleen in dat mensen er reactief op reageren, maar het proactief sturen en beheren. Door deze inzichten toe te passen, kunnen leiders de dynamische omgeving van verandering beter navigeren en hun organisaties positioneren voor succes.
Sluit je elke dinsdagochtend om 08:15 uur bij ons aan voor verhelderende presentaties en gesprekken over interessante, relevante onderwerpen in het bedrijfsleven. Goodmorning BSN! is een zoominar gepresenteerd door BSN.
